رنج مادران ثلاث باباجانی
به گزارش روان ما، مادرانگی همیشه مقدس بوده و پر مشقت؛ جایگاهی که در مقابلش کلیشه ها ناقصند و کلمات محدود؛ در گوشه ای از سرزمین مادریمان جاییکه مرزهای جغرافیای باختری ایران تمام می شود؛ فداکاری مادران مرز نمی شناسد و البته درد و رنج آنها هم گویی پایانی ندارد.
در شهرستان مرزی ثلاث باباجانی در استان الهه آب و مادر یعنی کرمانشاه که به سرزمین سنگ و آب هم معروف است، معلمان باید بگویند اینجا باباجانی است؛ جایی که مامان جانی ندارد.
در خطه باستانی کرمانشاهان مادر و زن نقش ویژه ای دارد، چه در دوران کنونی که تنها شهری است که در ایران خیابانی به نام "زن" دارد و چه در دوران باستان که الهه های زن در این سرزمین مورد پرستش قرار می گرفتند.
در خیلی از مناطق زاگرس همچون کرمانشاه جوامع سنتی این محدوده جغرافیایی، سنتها و آیینهایی در زمینه تقدس الهه مادر از گذشته های دور داشته اند که تابحال باقیمانده است.
مجسمه هایی که در عصر کشاورزی از زن و مادر به جای مانده است نشان میدهد که زن در اعصار باستان - حداقل - در این منطقه صاحب قدرت بوده و اثرهایی در عواطف جوامع بشری و حتی دین و مذهب و سیاست از خود به جای گذاشته است.
در دوره نوسنگی مجموعه ای از نمادها و سمبل های اعتقادی و مذهبی شکل می گیرد که نماد الهی مادر در مرکز آن قرار دارد؛ این باورها که با احترام و تقدس و تمایز همراه بوده اند در طول تاریخ استمرار داشته و الان گویی در ذات مردمان این دیار نهادینه شده است.
بر اساس برخی منابع متقن در اعتقادات باستانی بجا مانده از دوران قبل از تاریخ الهه مادر نقش خاستگاهی دارد و منشأ همه چیز است و تمام عناصر مادی و معنوی مانند آب که مظهر حیات به حساب می آید و یا گاو که نماد زایش و باروری است و درخت که نشانه حیات و زندگی است با الهه مادر گره خورده که حقیقتا پیوندی به غایت درست و معنادار است.
تقدس الهه مادر؛ شاخص فرهنگ "عیلام" به شمار می رود؛ در سرزمین سنگ و آب؛ آب هم جایگاهی ویژه و قداست خاصی در آئین مهرپرستی دارد و شاهد بر این امر ساخته شدن معابد مهری در کنار رودخانه هاست و آناهیتا به عنوان خدای آبهای روان مورد احترام مردمان این خطه قرار گرفته است.
از باورهای باستانی و ورق زدن صفحات تاریخ که بگذریم؛ با ورق زدن کتاب های شعر و ادبیات کُردزبانان خواهیم دید که زن و مادر چگونه در کلمات آنها مورد تکریم و تقدیس قرار می گیرد.
بخش زیادی از ادبیات کردی در رابطه با زن و عشق است؛ در ادبیات کردی زن به دو صورت کلی مورد ستایش و تکریم است؛ معشوق و مادر - اما در منطقه کرمانشاه مادر جایگزین معشوق است و سوگند به مادر و یا گیسو و موی مادر، شیر مادر و سایر متعلقات به این شخصیتِ مقدس جزئی از تعاملات خویشاوندی و ادبیات گسترده روزمره کرمانشاهان است.
تمام این جملات فقط سیاهه نویسی است تا شاید بتواند نگاه ها و توجه ها را کمی به آلام و درد و رنج بی انتهای مادران سرزمین آب و سنگ و مادر معطوف کند که در بافت خاص اجتماعی آن مادر نه تنها عمود خیمه خانواده بلکه حتی رکن رکین اصلی جامعه ایلی و عشایری آن است و چه بسا که مسئولیت اجتماعی مادرانش از دیگر جوامع ایرانی سنگین تر است.
اما حکایت مادران شهرستان ثلاث باباجانی در قلب اورامانات و ۱۴۵ کیلومتری شمال غربی کرمانشاه حتی از بقیه جغرافیای کرمانشاهان هم متفاوت تر یا سنگین تر است، شهری در دل هورامان که زنان آن وظیفه مادرانگی را با سختی و مشقت مضاعف بجا می آورند که اگر فداکاری آنان نبود هیچگاه نمی شد در شرایط سخت و امکانات این خطه مرزی شاهد عاشقانه زیستن و فراتر از آن عاشقانه مردن بود.
در ثلاث باباجانی بیمارستانی وجود ندارد هرچند یک مرکز درمانی بعد از زلزله مهیب ۷.۳ ریشتری سال ۱۳۹۶ با امکانات اندک خدمت رسانی دارد و زایشگاه آن یک اتاقک فلزی کوچک با حداقل تجهیزات است؛ اما در همین اتاقک کوچک بعد از زلزله مهیب سال ۱۳۹۶ کرمانشاه تابحال دهها مادر زایمان کرده اند؛ این عدد زاد ولد طی سال های سال گذشته و سال پیش از آن یعنی ابتدای ۱۴۰۲ تا انتهای ۱۴۰۳ مجموعا ۳۹ نفر تولد بوده است که در تناسب با جمعیت نزدیک به ۴۰ هزار نفری شهرستان عدد پایینی شمرده می شود.
فیلم کانکس؛ پناهگاهی برای درمان بیماران ثلاث باباجانی
تحقیقات و یافته های نگارنده حکایت از آن دارد بیشتر مادران ثلاث باباجانی خودخواسته یا به درخواست همسرانشان برای زایمان به بیمارستان های شهرستان های مجاور بخصوص جوانرود و کرمانشاه رجوع می کنند چونکه به سبب فقر امکانات پزشکی در زایشگاه کوچک منطقه بیم جان خود یا نوزادشان را دارند.
بر پایه همین تحقیقات و مستند به آمار سجلی اداره ثبت احوال بعد از زلزله مهیب ۷.۳ ریشتری سال ۱۳۹۶ کرمانشاه تابحال مجموعا چهار هزار و ۳۳۹ شناسنامه برای نوزادان ثلاث باباجانی صادر گردیده است بعبارت دیگر بیشتر مادران ثلاث به اجبار یا اختیار ترجیح داده اند در کنار درد زایمان رنج سفر را در جاده کوهستانی و سخت گذر به جوانرود و از آنجا تا کرمانشاه هم تحمل کنند.
این ۴ هزار و ۳۳۹ نوزاد باآنکه در کرمانشاه و جوانرود به دنیا آمده اند اما شناسنانه آنها به تبعیت از محل سکونت پدر و مادر در شهرستان ثلاث باباجانی صادر گردیده است.
حتی اگر آن دسته نوزادان ثلاثی که در دیگر شهر های کرمانشاهان به دنیا آمده و در همانجا شناسنامه گرفته اند را از این لیست خارج کنیم؛ نتیجه می گیریم بازهم اکثریت قریب به اتفاق آنها در سرزمین نیاکانی خود متولد نشده اند و مادران آنها قبل از زایمان صرفاً برای فرزندآوری رنج مهاجرت یا سفر را به جان خریده اند.
نباید فراموش نماییم که جاده ثلاث باباجانی به جوانرود یکی از پرپیچ و خم ترین جاده های کوهستانی کرمانشاه و در عین حال فاقد استانداردهای روز است و تونل سیاه طاهر آن به عنوان طولانی ترین تونل استان کرمانشاهان برای حذف ۳۵ پیچ خطرناک هنوز آماده بهره برداری نشده است بدین سبب مادران ثلاثی در کنار درد زایمان و رنج محرومیت شهر و دیار خود باید به وقت زایمان تحمل سفری چند ساعته و پررنج را هم با بچه ای در شکم داشته باشند.
گزارش تصویری ثلاث باباجانی، هفت سال بعد از زلزله
به همه این موارد باید خطرناک بودن جاده ثلاث باباجانی به جوانرود را هم اضافه کرد که مطابق آمار رسمی پلیس راه فقط طی سال های ۱۴۰۱ تا ۱۴۰۳ بر اثر سوانح رانندگی آن ۱۷ نفر فوت و ۲۵۵ نفر مجروح یا مصدوم شده اند و مشخص نیست از این مصدومان چند نفر بعدا جان خویش را از دست داده یا برای همیشه معلول و زمین گیر شده اند.
اگرچه در میان این جان باختگان و مصدومان برخی از مادران ثلاث باباجانی هم حضور داشته اند اما به جهت جامع نبودن بایگانی دستگاههای مسئول و ملاحظات دستگاه قضایی و پزشکی قانونی؛ نگارنده نتوانست آمار دقیقی از آن احصا و تفکیک کند اما آن چه مسلم است از آنجائیکه بهشت زیر پای مادران است؛ گویی این مادران با نوزادان درون رحم خود مستقیم راهی بهشت شده اند.
البته معدود مادرانی که به هر علت فرزند خویش را در همان زایشگاه یا اتاقک کوچک کانکسی ثلاث باباجانی به دنیا آورده اند ؛ بشکل دیگری رنج کشیده اند چونکه از حداقل امکانات پزشکی برخوردار می باشند.
گویی رنج مادران ثلاث باباجانی را پایانی نیست ؛ اما شاید بتوان امیدوار بود در مسافرت امروز رئیس جمهور به استان کرمانشاه بخشی از آلام آنها با تأمین اعتبار مناسب و راه اندازی زیرساخت های شهرستان بخصوص بیمارستان ثلاث پایان یابد.
قرار است بامداد فردا پنجشنبه ۲۵ اردیبهشت ۱۴۰۴ وزیر بهداشت به شهرستان ثلاث باباجانی سفر و از بیمارستان در دست ساخت آن دیدن کند و باید منتظر ماند و دید ره آورد این سفر برای مادران ثلاث باباجانی چه خواهد بود؟
منبع: روان ما
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب