یك متخصص شنوایی شناسی؛
شنیدن صداهای بلند چه عوارضی دارد
روان ما: یک متخصص شنوایی شناسی، ضمن تشریح مسائل و مشکلات افراد مبتلا به اختلال شنوایی در کشور، به مهم ترین نیازهای افراد ناشنوا و کم شنوا اشاره نمود.
به گزارش روان ما به نقل از مهر، احمدرضا ناظری، شنوایی را مهم ترین حس ارتباطی در انسان دانست و اضافه کرد: با شنوایی قادر به برقراری ارتباط اجتماعی هستیم و فقدان آن به درجات مختلف منجر به بروز تأثیرات متنوعی در زندگی خواهد شد. عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، ضمن اشاره به این که نه تنها ناشنوایان، بلکه تمام افراد مبتلا به اختلالات شنوایی و تعادل مخاطبان علوم شنوایی شناسی و سرویسهای توانبخشی هستند، اظهار داشت: به صورت کلی کم شنوایی از لحاظ کیفی در سه گروه تعریف می شود. کاهش شنوایی انتقالی، آمیخته و حسی عصبی. وی در مورد نوعی از اختلال شنوایی که بعنوان کم شنوایی انتقالی شناخته می شود، اظهار نمود: در این نوع از اختلال، پرده گوش، گوش میانی، زنجیره استخوانی و مکانیسم انتقال گوش میانی گرفتار مشکل می شود؛ به بیان دیگر در بررسی های بالینی صدمه در راه هوایی قابل مشاهده بوده و راه استخوانی آنچنان گرفتار صدمه نشده است. ناظری این نوع از کاهش شنوایی را قابل درمان دارویی و جراحی اعلام نمود و اضافه کرد: در کودکان و نوزادان شایع ترین علت رفتن به پزشک، مشکل گوش است که به دنبال عفونت گوش میانی یا اوتیت مدیا (Otitis Media) رخ می دهد و اغلب به اختلال شنوایی انتقالی منجر می شود. در بزرگسالان هم بیماری اتواسکلروز که یک بیماری پیشرونده در استخوانچه رکابی است، ایجاد کاهش شنوایی انتقالی می نماید. به صورت کلی متخصصین گوش و حلق و بینی طیف وسیعی از اختلالات شنوایی انتقالی را می توانند در فرایند درمانی / جراحی مورد درمان قرار دهند. مدیر گروه شنوایی شناسی دانشگاه افزود: گروه دوم اختلالات از نظر ماهیت، آمیخته عنوان می شود. در این نوع از افت شنوایی با درگیری گوش میانی و تا حدی گوش داخلی و عصب شنوایی روبه رو هستیم. در این گروه در بعضی موارد امکان دارد پیگیری درمانی و جراحی مؤثر واقع شود و در مواردی هم قابل پیگیری نباشد. ناظری گروه سوم را کاهش شنوایی های حسی- عصبی (Sensorineural Hearing Loss) خواند و خاطرنشان کرد: در این گروه از کم شنوایان، ارگان حس، که حلزون است و سیستم عصبی یا انتقالی عصبی شنوایی گرفتار مشکل می شود. عضو هیئت علمی دانشگاه، اظهار داشت: نشانه های کاهش شنوایی های حسی- عصبی از بدو تولد یا حتی گاهی پیش از تولد امکان دارد نمایان شود و تا انتهای عمر تداوم پیدا کند، این بیماری گاهی پیشرونده و گاهی ثابت بوده و حتی در بعضی موارد با صدمه های دیگری هم همراه می باشد. وی، نقش ژنتیک را در بروز اختلال شنوایی حسی عصبی بسیار مهم اعلام نمود و اضافه کرد: ژنتیک شنوایی مفهوم بسیار مهم و تا حدی هم مغفول در کشور ما است و باید ارتقای جایگاه مشاوره ژنتیک اختلالات شنوایی در سطوح جامعه به صورت عمومی و میان متخصصان به صورت اختصاصی مورد توجه قرار گیرد. البته عوامل اکتسابی همچون ابتلاء به خیلی از بیماری های ویروسی و عفونی می تواند منجر به بروز این دسته از اختلالات شود. بعنوان مثال میتوان از اوریون نام برد که یک بیماری ویروسی در دوران کودکی است و کاهش شنوایی حسی عصبی یکطرفه می تواند یکی از عوارض ان باشد. ابتلاء به مننژیت در دوران نوزادی و کودکی هم عوارض شنوایی ناگواری به بار می آورد. افزایش بیلیروبین خون نوزاد در ایام نخست زندگی یکی از علل عمده ابتلاء به کاهش شنوایی حسی عصبی است. ازاین رو لازم است والدین در ایام نخست بعد از تولد نوزاد به این قبیل رویدادها توجه ویژه داشته باشند. ناظری خاطرنشان کرد: افت شنوایی حسی- عصبی در طول زندگی هر فرد هم امکان دارد رخ دهد که کاهش شنوایی های دیررس یا Delayed onset genetic hearing loss نام دارد. برخی افراد امکان دارد تا سنین نوجوانی و جوانی با اختلال شنوایی مواجه نشوند، اما در با تغییر عملکرد یک ژن، مشکل آغاز شود و گاهی امکان دارد پیشرونده هم باشد. این متخصص شنوایی شناسی افزود: به صورت کلی اختلالات شنوایی حسی- عصبی ناشی از هر عاملی، اغلب قابل درمان طبی یا جراحی نیستند و لازم است در دوره نوزادی و کودکی به سرعت تشخیص داده شوند، ازاین رو است که لزوم مداخله بموقع متخصصین شنوایی شناسی مطرح می شود. وی با اشاره به اینکه زبان مهم ترین عنصر ارتباطی تمام انسان ها است، اظهار داشت: اگر آموزش زبان، بخصوص زبان گفتاری به خوبی صورت نگیرد، فرد با چالش های مختلف رو به رو خواهد شد. توانایی سخن گفتن نیازی به آموزش آکادمیک ندارد و تنها محرک آن شنیدن است. یک نوزاد کافی است در معرض گفتار باشد و بشنود تا زبان را بیاموزد. ناظری خاطرنشان کرد: اگر شما توانستید در دوره بحرانی (critical period) که از بدو تولد آغاز و تا سه سالگی ادامه دارد، وجود صدمه شنوایی را تشخیص دهید، باید به سرعت برای جبران این صدمه مداخله صورت گیرد. امکان تشخیص اختلالات در برنامه جامع غربالگری شنوایی نوزادان وجود دارد. این متخصص شنوایی شناسی اظهار نمود: خوشبختانه این برنامه در کشور سال ها است به صورت جدی و پیشرفته دنبال می شود و میتوان گفت هیچ کودکی در هیچ کجای کشور از این برنامه عقب نمانده است. در چارچوب برنامه جامع غربالگری شنوایی نوزادان، اگر احتمال وجود صدمه شنوایی تشخیص داده شود، بعد از ارزیابی های فیزیولوژیک و الکتروفیزیولوژیک و بررسی های دقیق تر از ماهیت اختلال، در صورت وجود، برای پیگیری های درمانی یا توانبخشی ارجاع داده می شود. ناظری اولین گام در صورت تشخیص اختلال شنوایی حسی- عصبی یا حتی انتقالی و آمیخته در کودکان و نوزادان که قابل درمان نباشند را تجویز ابزارهای کمک شنوایی اعلام نمود و اضافه کرد: این ابزارها شامل سمعک و ملحقات آن و کاشت حلزون است. انواع سمعک های پیشرفته و در دسترس ساخته شده اند که نیاز افرادی که حتی آستانه شنوایی حدود ۸۰ تا ۹۰ دسی بل دارند و گرفتار کم شنوایی شدید هستند را مرتفع می کند. وی ادامه داد: از راه فرآیندی به نام کاشت حلزون و به واسطه تحریک الکتریکی عصب شنوایی میتوان کودک کم شنوا یا ناشنوا را وارد دنیای شنوایی کرد. از این نظر هم کشور ایران در زمره کشورهای برخوردار از دانش و فن آوری کاشت حلزون به حساب می آید. ناظری ضمن اشاره به این که حس شنوایی حسی است که قابل توانبخشی است، اظهار داشت: در کنار استفاده از ابزار کمک شنوایی، مفهوم دیگری تحت عنوان توانبخشی شنوایی مطرح می شود که همکاران شنوایی شناس در کنار گفتار درمانگرها و معلمین کم شنواها این فرآیند را مدیریت می کنند؛ کودک از راه سمعک یا پروتز کاشت حلزون صدا را می شنود و از راه مشارکت در برنامه توانبخشی شنوایی قدرت درست سخن گفتن پیدا می کند. وی خاطرنشان کرد: توانبخشی شنوایی در حوزه بزرگسالان هم مصداق دارد. گروه کثیری از مراجعین ما سالمندان هستند. امید به زندگی در کشور بالا رفته و سن افراد به سن سالمندی نزدیک می شود. بدین ترتیب نیازهای ارتباطی در آنها پدیدار می شود و گرفتار کاهش شنوایی در ارتباط با سن یا همان پیر گوشی می شوند. این افراد کاندید توانبخشی شنوایی هستند. عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی خاطرنشان کرد: کاهش شنوایی هایی که در بازه های سنی بالا رخ می دهد sensorineural است، یعنی سیستم حسی و عصبی گرفتار پیری شده و سلول های مویی گوش داخلی یا رشته های عصب شنوایی و هم مراکز مغزی در ارتباط با پردازش شنوایی گرفتار کاهش عملکرد می شوند. وی با اشاره به اینکه حدود ۳۰ هزار سلول داخل فضای حلزون با وظیفه تبدیل انرژی و تعداد قابل توجهی فیبرهای عصبی مدیر اصلی شنوایی ما هستند، اظهار داشت: این سازوکار مثل بقیه اندام های بدن در دوران سالمندی گرفتار کاهش عملکرد می شوند و فرد مبتلا به پیرگوشی گرفتار انزوا و صدمه های شناختی می شود. در جهان مدرن امروزی کاهش شنوایی ناشی از سن یا پیرگوشی به مساله بسیار مهم تبدیل گشته است. ظرفیت عظیمی در علم شنوایی شناسی ایران فراهم است تا به این مساله که همراه با صدمه های شناختی و پردازشی هم هست در دهه های بالای ۷۰ توجه گردد. وی افزود: در این راه به فرد سالمندی که رجوع می کند و در برقراری ارتباط گرفتار مشکل است، سمعک و ابزار کمک شنوایی تجویز می شود، توانایی تقلیل یافته پردازش سیستم عصبی مرکزی هم با برنامه های توانبخشی جبران می شود که نسبتاً در علوم شنوایی دنیا فرآیند نوینی است. ناظری اظهار نمود: در بزرگسالان به درجات مختلف افرادی هم هستند که گرفتار صدمه های شنوایی می شوند؛ چه اختلالاتی که منشأ ژنتیکی دارند و پیشرفت کرده اند و چه صدمه های اکتسابی که دلیل عمده آن زندگی در جوامع صنعتی و در معرض سر و صدا بودن است. این صدمه ها گاهی احتیاج به مداخله دارد. وی ادامه داد: اگر امکان درمان طبی و جراحی وجود نداشته باشد، این افراد کاندید فعالیتهای توانبخشی شنوایی هستند. ازاین رو با مجموعه ای از نقایص شنوایی، اختلالات شنوایی در یک بازه بزرگ سنی که از روز تولد شروع می شود و با آخرین روز زندگی خاتمه پیدا می کند، مواجه هستیم که برای تمام این مراحل تدابیر و کمک ها و چاره هایی قابل عرضه است. مدیر گروه شنوایی شناسی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی اظهار داشت: حقیقت این است که برخی اختلالات بخصوص کاهش شنوایی های فیزیولوژیک مثل پیرگوشی را نمی توان پیشگیری کرد و فقط سفارش های جنرال و عمومی طب مدنظر است؛ اصلاح سبک تغذیه، پرهیز از مصرف دخانیات و دوری از سر صداهای زیاد. ناظری در مورد نقش تغذیه در جلوگیری از صدمه های محتمل شنوایی اظهار داشت: بعضی از صدمه های سیستم شنوایی به پرهیزهای جدی غذایی نیاز دارند، مثل بیماری منییر که افراد را گرفتار حملات سرگیجه می کند و همزمان حالت کیپی و مقداری هم کاهش شنوایی در فرکانس های پایین به همراه دارد، در این صورت از جانب متخصصان گوش و حلق و بینی گفته می شود از مصرف نمک و غذاهای محرک باید اجتناب شود. وی افزود: امروزه نسل جوان از هدفون های داخل گوش استفاده می نمایند که با یک دلیل بسیار ساده علمی این کار صدمه جدی به سیستم شنوایی وارد می نماید. میزان صدای بین دهانه گوشی و پرده گوش حجم کمی دارد و در نتیجه فشار بالایی وارد می نماید و این فشار بالا صدمه رسان است. ناظری خاطرنشان کرد: این عادت در دراز مدت منجر به کم شنوایی خواهد شد و پدیده وزوز گوش را به همراه دارد؛ پدیده ای به دنبال از تنظیم خارج شدن عصب شنوایی که شنیدن صدای ناهنجار تا انتهای عمر را سبب می شود. این صدمه تاثیر منفی عصبی و روانی و شناختی بر فرد می گذارد و یکی از موجبات ایجاد این پدیده همین صدای بلند شنیدن و در معرض صدای بلند بودن است. ازاین رو سفارش می شود از این اقدام اجتناب شود. عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، یکی از عمده نیازهای این جامعه را احتیاج به ابزار دانست و اظهار داشت: نخستین و مهم ترین وسیله ای که باید با آن کم شنوایی را مدیریت نماییم، سمعک و دیگر ابزارهای شنوایی هستند که به واسطه مشکلات اقتصادی حالا جامعه، در مقاطعی مشکلات در این عرصه قابل اعتنا و دسترسی به آنها دشوار می شود. امیدوارم در شرایطی قرار بگیریم که این ابزارها به وفور و به راحتی در اختیار شنوایی شناسان باشند تا بتوانند با استفاده از روش های نوین و پیشرفته تنظیم، راستی آزمایی و تأیید عملکرد سمعک توان خواستار کم شنوا را از این موهبت خدادی بهره مند نماییم. ناظری بر لزوم وجود نگاه تخصصی در این حوزه تصریح کرد و ادامه داد امروزه تجویز، عرضه و عرضه و تنظیم سمعک و کمک افزارهای شنوایی به یک دانش بسیار پردامنه و علمی و بالینی تبدیل گشته است که انحصارا توسط متخصصین شنوایی شناسی و در دفاتر ارزیابی شنوایی عرضه می شود. وی ادامه داد خوشبختانه اخیراً شناسنامه خدمت تجویز و عرضه سمعک توسط شنوایی شناسان توسط معاون درمان وزارت بهداشت به تمامی نهادهای ذی ربط ابلاغ گردیده است. ناظری بر این سفارش مهم تصریح کرد که دریافت سمعک از غیر شنوایی شناس از قبیل مغازه های تجهیزات پزشکی یا شرکتهای وارد کننده تجهیزات شنوایی یا دیگر افراد غیر مرتبط می تواند به ایراد لطمات غیر قابل جبرانی منجر شود. وی افزود: با عنایت به این که تعداد قابل توجهی شنوایی شناس از راه دانشگاه های علوم پزشکی آموزش داده شده و الان در عرصه نظام سلامت ایران فعالانه حضور دارند از مسؤلان نظام سلامت و بخصوص سازمان های بیمه گر می خواهیم برخی موانع که اخیراً برای این گروه بوجود آمده و نظام عرضه خدمت آنان را با دشواری هایی مواجه نموده است، مرتفع کنند. به قول ناظری، خدمت تخصصی، بخصوص تخصص های نوین در وهله اول باید به درستی تبیین و شناسایی شوند و سپس مورد حمایت قرار گیرند. وی خاطرنشان کرد: کاشت حلزون، موضوعی حاکمیتی است و دولت وارد کننده این پروتز گران است. این حمایت هرچه بیشتر باشد، در آینده نزدیک جمعیت جامعه ناشنوایان به صفر نزدیک می شود. این متخصص شنوایی شناسی، نیاز دیگر ناشنوایان را حقوقشان اعلام نمود و اضافه کرد: در خیلی از کشورها حقوق ناشنوایان شناخته شده است و اجرا می شود، اما در کشور ما تأمین رفاه این افراد در حوزه آموزش و حمل و نقل با کاستی هایی روبه رو است. وی، پشتیبانی از ظرفیت مطلوب شنوایی شناسی در کشور و عرضه خدمات باکیفیت را ضروری خواند و اظهار داشت: به دنبال طراحی دوره های دکترای حرفه ای در رشته شنوایی شناسی هستیم و اگر این اتفاق بیفتد در دورترین جاهای ایران میتوان عالی ترین خدمات را عرضه داد.
منبع: ravanema.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب